De wolf, meer specifiek de grijze wolf, is een zoogdier uit de familie hondachtigen, die behoort tot de roofdieren. Een prachtig dier dat zijn opmars maakt en inmiddels dierenhoudend Nederland in de ban heeft. Want hoe kunnen wij onze dieren beschermen tegen deze roofdieren?
Steeds meer streven we in Nederland naar een beter welzijn voor onze paarden. Veel stallen zetten de paarden steeds meer en langer buiten en weides worden omgetoverd tot een tracksysteem waar de paarden zelfs volledig buiten leven, 365 dagen per jaar, met schuilmogelijkheden. Met de komst van de wolf lijkt het 24/7/365 buiten houden van je paard niet meer haalbaar. Sinds de vele aanvallen van de wolf in o.a. de noordelijke provincies van Nederland en rond de Noord-Veluwe en de Zuid-West Veluwe, worden veel paarden en pony’s ter bescherming vanaf schemering tot zonsopgang opgestald. Daarbij worden stallen ook afgesloten met tijdelijk hekwerk. Alles om de paarden buiten bereik van de wolf te houden.
Veel paardenhouders hebben echter niet de kans of keuze hun paarden op te stallen. Bijvoorbeeld door het niet hebben van een stal (op sommige plekken mag je zelfs geen stalling bouwen), een te kleine schuilstal om de paarden de nacht op te stallen of het missen van financiering voor het (al dan niet opnieuw) doen van aanpassingen. Waar een subsidie is voor schapenhouders om hun terrein wolfwerend te maken, mist deze voor paardenhouders.
Met dit artikel willen we paardenhouders bewust maken dat de aanvallen zich niet beperken tot klein wild of schapen, maar ook pony's en paarden slachtoffers kunnen worden van de wolf. Daarnaast vragen we jullie ervaringen en tips met elkaar te delen en elkaar te steunen waar nodig. We hebben een aantal paardenhouders al gevraagd naar hun ervaringen. Waar hebben zij mee te maken? En welke maatregelen hebben zij al genomen of gaan ze nog nemen?
Zo heeft Elianne een 'kooi' gemaakt om hun paarden te beschermen tegen de wolven.
"Wij hebben ervoor gekozen deze constructie te bouwen, omdat wij de risico's te groot vinden worden."
Femke heeft samen met haar moeder 8 paarden en hoort regelmatig over aanvallen van de wolf in de buurt.
"Samen met mijn moeder hebben we 8 paarden. Een aantal staan bij haar een paar bij mij en er stond nog een oude merrie en een pony (als mijn kinderen groot genoeg zijn kunnen ze daar op gaan rijden) op een weiland met een schuilstal. Ik heb drie stallen en mijn moeder twee en ze is bezig om er twee bij te laten bouwen.
We hoorden regelmatig over aanvallen van de wolf op schapen in de buurt. Op een zomeravond kreeg ik via facebook te zien dat een boer zijn koeien ’s nachts buiten had gelaten en dat er koeien aangevallen waren. Paar dagen later hoor ik dat de boer tegenover ons land bezoek heeft gehad van een wolf waarbij 2 koeien en een kalf aangevallen zijn. Het zit me niet lekker en besluit de pony naar ons toe te halen en het oudere paard naar mijn moeder te brengen. Iets meer naar de bewoonde wereld, want ja ze zijn toch schuw voor mensen? Ik laat alle paarden buiten lopen, want ik heb nu 3 stallen en 4 paarden staan.
De aanvallen hier in de buurt worden in een korte tijd erger. Voornamelijk schapen en af en toe hoor je iets over een kleine pony. Met onze buurvrouw heb ik het er regelmatig over en ook zij begint wat zenuwachtig te worden voor haar shetlanders die ze een eindje verderop heeft lopen.
Bij mij sloegen de zenuwen echt toe toen er twee avonden bij aanliggende dorpen eerst een kleine pony werd gedood en de dag daarna twee haflinger waren aangevallen. Eerst bagatelliseerde ik alles.” Ach dat pony’tje was wel heel klein of heel oud enz.” Maar na de haflingers lukte dit niet meer. Als ze haflingers aanvallen waarom zouden ze mijn paarden dan niet aanvallen?
Ondertussen ben ik allemaal groepen gaan volgen zodat ik weet waar de wolf allemaal gezien wordt. De ene kant fijn, maar de andere kant word je er zenuwachtig van. Dagelijks zijn hier in de buurt zichtmeldingen van meerdere wolven bij elkaar en ook stoppen de aanvallen van wolven hier niet.
Het was zelfs zo erg dat op het moment dat ik wakker werd eerst naar buiten liep om te kijken bij de paarden zodat als het mis was ik eerste was die het zou zien en niet de kinderen. Dit moet toch niet zo zijn?
Ik heb besloten onze pony ergens anders neer te zetten zodat die voor mijn gevoel veilig is. Ik heb stallen met open wave rekken waar ik nu netten voor hang. Ondertussen bel ik aannemers af om een betonplaat te laten storten zodat ik er stallen bij kan bouwen. Dikke kostenpost, maar als ik er twee stallen bij laat bouwen kunnen al onze paarden binnen staan.
Ik slaap weer wat beter, maar nog niet helemaal lekker want de paarden van mijn moeder staan nog buiten.
Aan onze kant waren nog weinig aanvallen en op de dag dat ik me aanmeld om dit stuk te schrijven krijg ik de melding dat er vier wolven een paar kilometer verderop lopen “vier? bagger! Dat is gelijk ook wel een groep bij elkaar” het zit me niet lekker en besluit de paarden op stal te zetten. Ik heb ze net op stal staan en krijg de melding dat hier nog geen honderd meter vandaan een wolf is gezien. Iedereen in de buurt appt elkaar en niemand heeft lekker geslapen. Mijn buren hebben drie paarden staan en ook zij zijn druk bezig met stallen bouwen mijn andere buren zijn boer zij kunnen hun vee bijna niet beschermen tegen deze indringer.
Vanmorgen wakker geworden met de hoop dat alle beesten hier in de buurt veilig waren en knopen door gehakt. Dan maar dik investeren en snel een paar stallen erbij, want ik wil rust en niet s ochtends naar de stallen lopen met een naar gevoel.
En aan de regering, wethouder en alles wat er tussen zit: de beelden die wij hier dagelijks voorbij zien komen van doodgebloede, aangevreten en opengereten dieren. Het verdriet van het verlies, de angst en alle kosten die het met zich mee brengt. Wij zijn te klein en te dicht bevolkt voor dit dier geworden, waardoor het alleen maar ellende op levert. Dit moet stoppen!" Aldus Femke
De eerste wolf
Omstreeks 1800 kwamen wolven in Nederland nog in redelijke aantallen voor. In 1897 werd er nog een wolf waargenomen bij het Noord-Brabantse Heeze, maar aangenomen kan worden dat er al decennia eerder geen populaties meer in Nederland voorkwamen en het dier uitgestorven was.
In de laatste decennia van de 20e eeuw waren er discussies over de wenselijkheid en mogelijkheid de wolf in Nederland te (her)introduceren. Volgens een modelstudie uit 2012 zouden in Nederland in de Oostvaardersplassen, op de Veluwe en in sommige andere delen in het oosten van Nederland roedels wolven kunnen overleven.
Na 2000, en na 2015 in toenemende mate, werden er geregeld meldingen gedaan van wolven, zowel in (Oost-)België als in Oost-Nederland. De meldingen uit Drenthe en Groningen in 2015 trokken veel aandacht omdat er filmbeelden zijn van het dier in stedelijke omgeving.
In 2018 en 2019 volgden waarnemingen van door wolven gedode schapen. De wolf met de code 'Grijze Wolf 998f' is voor zover bekend de eerste wolf die zich weer in Nederland vestigde. Deze wolf, afkomstig uit de Duitse deelstaat Brandenburg, doodde op verschillende plaatsen schapen. Hij vestigde zich in 2018 op de Noord-Veluwe. Begin 2019 voegde zich hier een tweede wolf bij. Dit paartje kreeg sinds 2019 ieder jaar jongen. De afgelopen jaren ontstonden er meer wolvenparen. In 2022 zijn er inmiddels bij vier wolvenparen minimaal 16 wolvenwelpen geboren. Minimaal drie in het gebied Zuidwest-Drenthe/Zuidoost-Fryslân, zes op de Noord-Veluwe, vier op de Midden-Veluwe en drie in Park de Hoge Veluwe. Dit betekent dat er vier roedels in Nederland aanwezig zijn, waarvan een voor het eerst in het noorden van Nederland. Daarnaast is er regelmatig activiteit op de Zuidwest-Veluwe, in het grensgebied tussen Noord-Brabant en Limburg en in de regio Zuidwest-Brabant en Zeeland. Ook zijn er diverse wolventerritoria vlak over de grens met Duitsland en België.
Wat kun je doen?
Uiteraard is het verstandig om je dieren zo goed mogelijk te beschermen Dit zal niet volledig wolfproof zijn, maar allicht maakt het de wolf moeilijker om je dier te pakken. Denk hierbij aan hogere hekwerken, goed stroomdraad met een flinke klap stroom (zorg er ook voor dat je stroomdraad niet ergens tegenaan hangt, dit kan ervoor zorgen dat je stroom verliest. Een hekwerk staat natuurlijk niet altijd even mooi, dus op langer termijn zou je kunnen denken aan een haag. Helaas neemt dit tijd in beslag omdat het moet dicht en hoog moet groeien, maar het ziet er wel natuurlijker uit dan een hekwerk. Let er wel op dat het om een gevlochten haag gaat zoals de veekerende haag.
Je zou camera's en lampen met bewegingssensoren kunnen plaatsen rondom je weilanden. Deze kunnen je achteraf aangeven dat er een wolf in de buurt is geweest. Sommige camera's kun je zo instellen dat je een seintje of melding krijgt wanneer er iets beweegt bij je weiland. Ook een deken kan helpen om de schade te beperken wanneer de wolf toch in je weiland terecht komt.
Zelfbescherming
Wil je toch wandelen? Neem dan iets mee waarmee je flink lawaai kan maken. Zorg ervoor dat men weet dat je in het bos bent waar de wolf gespot is. De wolf is het meest gezien in het vanaf 1 á 1,5 uur voor zonsondergang tot ongeveer 1 á 1,5uur na zonsopgang. Het is dan af te raden om alleen het bos in te gaan, of dit nu wandelend is of te paard. Maar ook overdag wordt de wolf gespot, dus je moet ten alle tijden op letten waar je loopt of rijdt. Een lange stok meenemen tijdens je wandeling of een lange zweep wanneer je te paard of aangespannen het bos in gaat is geen slecht idee.
Wat te doen bij contact/aanval wolf
Heb je een wolf gezien? Meldt dit dan op https://www.wolveninnederland.nl/wolf-gezien. Ook zijn er app groepen waar elke zichtmelding en aanval geplaatst wordt door beheerders. Er is voor elke provincie wel een te vinden in de facebook groep 'Geen Wolf'.
Is je dier aangevallen door een wolf? Meldt dit dan zo snel mogelijk aan BIJ12.
Een leuke foto maken van de wolf? Niet doen, zo maak je de wolf niet meer schuw en kan de situatie nog erger uit de hand lopen.
Kom je toch een wolf tegen? Blijf dan kalm en geef de wolf de ruimte om weg te kunnen gaan. Neem langzaam afstand, maar draai niet je rug toe. Mocht je met de hond lopen, hou deze dan aan de lijn en neem deze langzaam met je mee om de afstand te vergroten. Mocht de wolf niet weggaan en dichterbij komen, spreek dan luid en maak gebaren. Probeer jezelf zo groot mogelijk te maken. Loop de wolf absoluut niet achterna en voer de wolf niet. Ze moeten schuw blijven naar de mens toe.
