De maag van het paard bestaat uit twee delen. Het onderste deel van het slijmvlies is klierrijk en wordt beschermd door een laagje slijm. In dit onderste deel van de maag wordt maagzuur geproduceerd. Het bovenste deel is bekleed met een laagje gladde, verhoornde cellen, waardoor het bovenste gedeelte van de maag minder goed tegen maagzuur kan. Dit bovenste deel van de maag staat normaalgesproken ook niet in direct contact met het maagzuur.
Maagzweren kunnen zowel in het onderste als in het bovenste deel van de maag voorkomen. Maagzweren in het bovenste deel van de maag worden het meest gezien en worden vaak veroorzaakt door een verkeerd rantsoen, lange perioden waarin het paard geen ruwvoer tot zijn beschikking heeft of stress. Maagzweren in het onderste deel van de maag komen minder vaak voor en zijn meestal veroorzaakt door medicijngebruik of een bacteriële infectie van de maagwand.
Paarden produceren continu maagzuur, in tegenstelling tot mensen die voornamelijk maagzuur aanmaken bij het eten. De maag van het paard is erop gericht om heel veel kleine hoeveelheden per dag te verwerken. Bij het kauwen produceert een paard speeksel dat samen met de voedselbrij het maagzuur neutraliseert. Wanneer een paard te lange tijd geen ruwvoer tot zijn beschikking heeft, wordt de zuurgraad in de maag zo laag dat het zuur de maagwand kan beschadigen. Wanneer een paard grote hoeveelheden krachtvoer ineens krijgt, kan het ook zijn dat de maag zo vol wordt dat het zuur de bovenste helft van de maag bereikt die minder goed bestand is tegen het maagzuur. Door de inwerking van het maagzuur ontstaat dan een wond, een maagzweer. Door het zuur in de maag geneest de wond ook nog eens slecht en kan zelfs groter of dieper worden. Ook sommige medicijnen, stress of intensieve trainingen kunnen de oorzaak zijn van maagzweren.
Wat zijn de symptomen van een maagzweer?
De symptomen die waargenomen kunnen worden bij paarden met een maagzweer zijn zeer divers.
tanden knarsen
boeren laten
wisselvallige eetlust
geen krachtvoer willen eten
geen ruwvoer willen eten
niet willen eten
milde tekenen van buikkrampen kort na de maaltijd
overmatige aanmaak van speeksel
gewichtsverlies
doffe vacht
slecht presteren
veel "spelen" of rommelen in de waterbak
luchtzuigen / kribbebijten
Gevoeligheid op de singel
Voldoende ruwvoer in de vorm van gras, hooi, kuil of luzerne zijn essentieel bij het voorkomen en behandelen van maagzweren. Voor sommige paarden kan weidegang ook helpen om de stress te verminderen. Stress is een van de grote oorzaken van maagzweren. Daarnaast is het raadzaam om kritisch naar de verdeling van het voer en het complete dagelijkse rantsoen te kijken. Bij ernstige of aanhoudende klachten, raadpleeg een dierenarts.
Behandelen en voorkomen van maagzweren bij paarden
De manier om met zekerheid vast te kunnen stellen of een paard last heeft van maagzweren, is door een maagscopie. Met een camera wordt de maag dan onderzocht op maagzweren. Om maagzweren te behandelen wordt vaak een medicijn gegeven dat de productie van maagzuur remt en een medicijn dat een laagje over de maagzweer heen vormt, zodat de maagzweer tegen het maagzuur beschermd wordt. Zo wordt de maag minder zuur en kunnen de beschadigingen beter genezen. Daarnaast worden ook wel supplementen gegeven om het maagslijmvlies te beschermen.
Ook aanpassingen in de arbeid en stressmanagement zijn belangrijk wanneer een paard maagzweren heeft. Doe een stapje terug in de hoeveelheid en moeilijkheid van de arbeid. Dit kan een grote stressfactor zijn.
Bovenal kan goed voermanagement maagzweren voorkomen. In geval van maagzweren dient het voerbeleid dan ook goed onder de loep te worden genomen. Belangrijk is dat een paard voldoende ruwvoer aangeboden krijgt en het liefst de hele dag door kleine beetjes kan eten. Voorkom dat paarden langer dan een paar uur moeten vasten.
Verdeel het krachtvoer over meerdere voerbeurten per dag. Wanneer een rantsoen rijk is aan zetmeel en suikers, wordt er relatief veel melkzuur geproduceerd. Dit melkzuur verlaagt de pH-waarde in de maag, waardoor maagzweren kunnen ontstaan. Voor paarden die flink moeten presteren is een vetrijk rantsoen een goede alternatieve energiebron.
