Waar wij in Nederland drukbezochte evenementen zoals Indoor Brabant en Jumping Amsterdam hebben, doen ze dat in Noord-Amerika toch iets anders. Daar zijn met name de rodeo's populair, met als grootste evenement de Calgary Stampede. Wie wel eens in de VS (en dan met name Texas) of Canada (Alberta/British Columbia) is geweest, weet wel waar ik het over heb. De rodeo is een evenement met bokkende paarden en stieren, lassowerpen en nog meer onderdelen. In deze serie gaan we wat dieper in op deze evenementen, wat er allemaal te beleven is, maar ook hoe het met het dierenwelzijn gesteld is en de culturele aspecten van de rodeo.
Waar komt de rodeo nu eigenlijk vandaan? Veel van de onderdelen die aan bod komen bij de hedendaagse rodeo dateren terug van de tijd van de ranches en het werken met rundvee. Veel van deze tradities komen dan weer van de Spaanse tradities genaamd vaquero.
De eerste rodeo-achtige evenementen vonden plaats in 1820-1830, dit waren informele evenementen in het westen van de Verenigde Staten en het noorden van Mexico waarbij cowboys en vaqueros hun vaardigheden tegen elkaar uittestten. Na de Amerikaanse burgeroorlog zijn de rodeo evenementen ontstaan. De eerste rodeo ooit is georganiseerd in Deer Trail, Colorado, 1869. In 1888 werd de eerste professionele rodeo gehouden in Prescott, Arizona waarbij er toegangskaartjes verkocht werden en awards uitgedeeld. Tussen 1890 en 1910 steeg de rodeo in populariteit en werd het publiek entertainment, soms ook gecombineerd met Wild West shows waarbij o.a. Buffalo Bill Cody en Annie Oakley optraden. In 1910 waren verschillende grote rodeo shows vastgesteld in het westen van Noord-Amerika, waaronder ook de Calgary Stampede, Pendleton Round-Up en Cheyenne Frontier Days. .
Een cowboy tijdens de Calgary Stampede van 1919 op een "bronc", een bokkend paard.
Professionele rodeo's in de Verenigde Staten en Canada bestaan normaal gesproken uit zowel getimede onderdelen als "rough stock" onderdelen. De meest voorkomende zijn calf roping, team roping, steer wrestling, saddle bronc en bareback bronc riding, bull riding en barrel racing. Daar kunnen nog meer onderdelen aan toegevoegd worden zoals breakaway roping en goat tying. Sommige van deze onderdelen hebben nog een link met het verleden van de werkzaamheden op een ranch terwijl anderen meer moderne onderdelen zijn die hier niets tot weinig mee te maken hebben. Roping of ropen betekent in deze dat er met een lasso geworpen wordt om een dier te vangen.
Daarnaast zijn er tijdens een rodeo vaak nog shows tijdens de pauze zoals een muzikaal optreden of trick riding.
In het volgende artikel zal ik wat verder ingaan op de verschillende onderdelen, en wat er van de cowboys en cowgirls verwacht wordt.
Om de rodeo's soepel te laten verlopen volgens centrale regels en richtlijnen zijn er verschillende organisaties opgericht. In de Verenigde Staten is de oudste organisatie de Professional Rodeo Cowboys Association (PRCA) welke een derde van alle rodeos in de VS overziet. De Professional Bull Riders (PBR) is een organisatie die de focus legt op het rijden van de stieren. Vanwege vooroordelen over vrouwen die mee willen doen aan de rodeo's, is er in 1948 de Girls Rodeo Association opgericht dat momenteel de Women's Professional Rodeo Association (WPRA) is.
Daarnaast zijn er ook nog high-school rodeos wat door de National High School Rodeo Association (NHSRA) gesponsord wordt.
In Canada is is de Canadian Professional Rodeo Association (CPRA) de overkoepelende organisatie.
In Nederland zijn de Future Guys redelijk bekende trick riders. Hier in actie tijdens de Western Experience.
De rodeo is niet alleen in de Verenigde Staten en Canada populair, ook in Latijns Amerika, de Filipijnen en Australië worden er rodeo's georganiseerd. In Mexico is de Charreada een nationale sport, waarbij het ropen en rijden van paarden centraal staat. Dit gaat terug tot het leven en cultuur binnen de veeteelt van het koloniale Mexico. Verder worden ook de Noord-Amerikaanse rodeo's in Mexico georganiseerd met een jaarlijks evenement in Chihuahua. Hier wordt elk jaar een kampioen gekroond in elk van de zeven standaard onderdelen van de Amerikaanse rodeo.
Ook in Brazilië, Colombia, Venezuela, Argentinië, Chili en El Salvador worden rodeo's georganiseerd. Ieder land heeft hier weer net zijn eigen draai aan gegeven. In Chili is de sport, na voetbal, het meest populair. In 1962 werd het dan ook benoemd als nationale sport. De Chileens rodeo traceert tot de 16e eeuw waarbij loslopend vee samengedreven werd om gebrandmerkt te worden in het Plaza de Armas de Santiago.
Een schilderij van Ernesto Icaza Sánchez van mannen die een Charreada uitoefenen.
In Australië waren de rodeo's zeer populair, de National Agricultural Society of Victoria heeft in 1888 de eerste evenementen georganiseerd. Dit waren rondreizende evenementen. De Grote Depressie van 1930 zorgde er echter voor dat er maar enkele van deze shows overbleven.
Bushmen Carnival's is het Australische equivalent van de Amerikaanse rodeo. Door de groeiende populariteit tijdens de tweede Wereldoorlog werd uiteindelijk in 1944 de Australian Bushman's Carnival Association (ABCA) opgericht met als voornaamste doel om richtlijnen op te stellen voor de evenementen. Door onvoldoende support is de ABCA in 1947 echter alweer ontbonden. Tegelijkertijd werd in 1944 de Australian Professional Rodeo Association (APRA) opgericht, dit is de hedendaagse overkoepelende organisatie voor de rodeo's.
In de Australische rodeo zijn met name het buckjumping, ossenrijden, campdrafting (een soort cutting onderdeel), bulldogging, melken van wilde koeien, racen met wilde ossen, racen met wilde paarden en het losmaken van de singel. Daarnaast worden er nog onderdelen als vlaggen en 'bending' races (een soort van pole bending) georganiseerd.
Pole bending
Nu we wat meer weten over het ontstaan en de organisatie van een rodeo kunnen we verder naar de verschillende onderdelen. Maar, daarover de volgende keer meer!
Heb jij al eens een rodeo gezien? Deel je ervaringen dan met ons!
