Insulineresistentie veroorzaakt een verstoring van de glucose (suiker)- en energiehuishouding van het paard. Paarden met insulineresistentie lopen een verhoogde kans op overgewicht, hoefbevangenheid en PPID. In Amerika is onderzoek gedaan naar de relatie tussen insulineresistentie en ijzerstapeling.
Insulineresistentie en equine metabolic syndrome (EMS) vormen een verhoogd risico op hoefbevangenheid. Eerder onderzoek bij andere diersoorten toonden een relatie aan tussen een verhoogd ijzergehalte in het lichaam en insulineresistentie. Het doel van dit onderzoek was dan ook om de relatie tussen insulineresistentie en het ijzergehalte in het lichaam bij paarden aan te tonen. Bij insulineresistentie ben je minder gevoelig voor insuline. Bij mensen kennen we dit ook wel als diabetes type 2.
Tijdens het onderzoek zijn 33 paarden bekeken die door dierenartsen bevestigd insulineresistent zijn. Van deze paarden is het bloed onderzocht op het gehalte van serumijzer (transportijzer), het totaal ijzerbindend vermogen en het gehalte ferritine in het bloed. Ferritine is een eiwit dat ijzer opslaat in het lichaam. Dit bevindt zich vooral in de lever en beenmerg, maar ook voor een klein deel in het bloed. Van deze gegevens is gekeken naar gezamenlijke kenmerken. Daarnaast zijn er secundaire analyses uitgevoerd op eerder gecontroleerde studies. Hier zijn de gemiddelde waarden van insuline en ferritine vergeleken tussen paarden die gecategoriseerd zijn als normaal of bevestigd insulineresistent.
Bij 100% van de paarden met insulineresistentie overschreed het gehalte serumferritine de gemiddelden. Oftewel, bij deze paarden is sprake van een ijzerstapeling in het bloed. Ook uit de secundaire gegevensanalyse blijkt dat de paarden met bevestigde insulineresistentie een verhoogd gehalte serumferritine in het bloed hadden, ten opzichte van de paarden met een normale respons.
De conclusie uit dit onderzoek is dan ook dat de resultaten suggereren dat een ijzerstapeling en insulineresistentie een directe relatie met elkaar hebben.
Maar wat kan nu de oorzaak zijn van ijzerstapeling in het bloed?
- Door het drinken van grondwater of slootwater met een verhoogd ijzergehalte, zie foto bovenaan. Hier drijft een olie-achtig laagje op het opgepompte grondwater, wat kenmerkend is voor een vliesdun laagje ijzerbacteriƫn. Ook de roestkleur van de bak en het water duidt op een hoog ijzergehalte, in dit geval ijzeroxidatie (roest).
- Verhoogd ijzergehalte in hooi of gras uit gebieden waar veel ijzer in de bodem zit.
In beide gevallen is het dan ook goed om te testen. Hooi kun je testen via een uitgebreide scan van bijvoorbeeld Pavo. Water kun je laten testen bij de Gezondheidsdienst voor dieren.
Hooianalyse door Pavo
Bron: Possible dysmetabolic hyperferritinemia in hyperinsulinemic horses | Open Veterinary Journal (ajol.info)