Ieder paard heeft zijn eigen voerbehoefte. Hoe kom je nu tot de juiste keuze voor jouw paard? De basis is altijd ruwvoer. Maar weet je ook hoeveel ruwvoer je paard nodig hebt? Na deze blog kun je dat zelf voor jouw paard uitrekenen.
De basis van je voer is altijd ruwvoer. Ruwvoer kun je geven in de vorm van gras, hooi, stro, takken en planten. Wat voor ruwvoer en hoeveel hangt af van het type paard dat je hebt. Heb je een paard dat snel dik wordt, kies dan voor arm hooi met een lage energiewaarde en laag in suiker. Wees voorzichtig met weidegang. Beperk dit door middel van korte weide tijd, een graasmasker of strookbegrazing. Heb je een paard dat snel dun wordt of veel energie verbruikt door bijvoorbeeld intensieve training, kies dan voor hooi met een hoge energie waarde en wanneer het kan weidegang. In beide gevallen geldt wel: let er op dat je paard voldoende eiwitten binnen krijgt.
Een paard moet dagelijks minimaal 1,5% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof binnen krijgen en kan maximaal 2,5% droge stof verwerken. Voor pony's en jonge dieren (tot 3 jaar) ligt dit iets hoger tot maximaal 3,5%. Voor een volwassen paard op gezond gewicht ga je uit van 2% per dag.
Hooi bevat gemiddeld tussen de 75 en 90% droge stof, voordroog bevat gemiddeld tussen de 65 en 85% droge stof en gras bevat 15-20% droge stof. Een paard van 500kg heeft dagelijks minimaal 7,5 kg droge stof nodig en kan maximaal 12,5 kg droge stof verwerken.
Om het exacte gehalte droge stof van jouw hooi of voordroog te weten, kun je een analyse laten uitvoeren, bijvoorbeeld een quickscan van Havens of Pavo. Aan de hand van dit gehalte droge stof, kun je uitrekenen hoeveel kg gras en hooi je paard dagelijks nodig heeft.
Ook heeft ieder paard behoefte aan energie en eiwit. De behoefte van een paard aan energie en eiwit wordt in Nederland uitgedrukt in EnergieWaardePaard (EWPa)en VerteerbaarRuwEiwit paard (VREp). EWPa wordt gebruikt om de hoeveelheid energie uit te drukken. VREp wordt gebruikt om de eiwitbehoefte uit te drukken. (EWpa is een Nederlandse eenheid voor energie die in het buitenland niet wordt erkend. In andere landen wordt Digestible Energy (DE) uitgedrukt in MegaJoules (MJ).) Hoeveel je paard hiervan nodig heeft, hangt af van wat voor type paard je hebt, hoe groot en zwaar je paard is, of een paard drachtig is of een veulen zoogt, of het een jong of oud paard betreft. Op Voervergelijk staan handige tabellen die helpen je te bepalen hoeveel jouw paard nodig heeft: Behoefte energie/eiwit - Paarden - VoerVergelijk.nl. Deze zijn overgenomen uit het CvB tabellenboek, dat wordt gebruikt om de voedingsbehoefte van paarden te berekenen.
Een rekenvoorbeeld ruwvoer
Je hebt een tinker ruin van 7 jaar. Hij is 1.40 hoog en weegt bij gezond gewicht 400kg. Hij heeft een BCS van 3, dat wil zeggen dat hij in goede conditie is. Je rijdt hem in de L1 dressuur en maakt af en toe een buitenritje. Hij krijgt per dag 2 uur weidegang en staat daarnaast op een paddock met hooi. In de nacht staat hij op stal met vlas.
Hij heeft minimaal nodig aan droge stof: 6kg en kan maximaal verwerken: 14kg (3,5%, want pony)
Hij heeft nodig aan EWpa: 3,49 (onderhoud koudbloedpaard) + 0,8 (lichte arbeid + ruiter) = 4,29
Hij heeft nodig aan VREp: 270 gram (onderhoud koudbloedpaard) + 60 (lichte arbeid + ruiter) = 330 gr
Je hebt je hooi laten analyseren en hier komen de volgende waardes uit: droge stof (DS) 84%, EWpa: 0,51-0,56 per kg DS, VREp 92-122 gr/kg DS, suiker <55 gr/kg DS. De gemiddelde EWpa van gras is 0,14 en VREp is 26.
Een paard eet gemiddeld 4 kg gras per uur. Je paard eet dus 8kg gras per dag. Dit is 1,2 kg droge stof. Je paard is in goede conditie, dus je kunt er vanuit gaan dat hij 2% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof nodig heeft. Dat betekent dat hij 8kg DS nodig heeft. 1,2kg haalt hij uit het gras, dan blijft er nog 6,8kg over. Je hooi bevat 84% droge stof. Om 6,8kg droge stof te voeren, bereken je 6,8 : 84% = 8,1kg hooi. Naast de 2 uurtjes gras, heeft je paard dus 8,1kg hooi nodig.
Hij heeft 4,29 EWpa nodig. 8 kg gras bevat 1,14 en 8,1 kg hooi bevat 4,1-4,5 EWpa. Je paard krijgt dus ongeveer 5,4 EWpa binnen. Dit is voor zijn behoefte teveel en hij zal met dit ruwvoer toenemen in gewicht. Het is dus belangrijk dat je óf de weidegang beperkt met een grasmasker of strookbegrazing óf je hooi vervangt voor bijvoorbeeld een deel stro of graszaadhooi. Dit bevat wel veel droge stof, maar minder EWpa. Een andere optie is om de training intensiever te maken, waarmee je de energiebehoefte verhoogt.
Hij heeft 330gr VREp nodig. 8 kg gras bevat 208 gram en 8,1kg (=6,8kg DS) hooi bevat 625,6-829,6 gram. Hiermee krijgt je paard dus ruim voldoende eiwit binnen op een dag. Een overschot kan geen kwaad, dit voert het lichaam zelf af. Een tekort moet wel aangevuld worden, bijvoorbeeld wanneer de training geïntensiveerd wordt of er een nieuwe partij hooi komt die minder eiwit bevat.
Aanvullende vitamines, mineralen, sporenelementen
Naast droge stof, EWpa en VREp heeft je paard natuurlijk ook behoeften aan vitamines, mineralen en sporenelementen. Om deze exact te berekenen heb je een uitgebreide analyse van je hooi en gras nodig. Heb je deze niet en wil je toch het een en ander uitrekenen, kun je gebruik maken van het CvB tabellenboek. Het is echter wel ingewikkelde materie. Zeker als je wisselt van partijen hooi of de weidegang niet constant is, is het lastig te bepalen wat je paard nu echt nodig heeft.
Een ding is wel zeker: het Nederlandse gras voorziet niet in alle vitamines, mineralen en sporenelementen.
In het voorbeeld hierboven heeft de tinker geen extra energie of eiwit nodig, maar kun je volstaan met bijvoorbeeld een balancer. Dit is voor de meeste paarden toereikend. Komt je paard tekort aan energie of eiwit, bijvoorbeeld omdat het een ouder paard betreft of juist een jong paard of drachtige merrie, kun je dit gericht aanvullen met bepaalde voeding die hoog in energie of eiwit staat. Voor deze paarden is ook specifieke voeding ontwikkeld die kant en klaar te koop is. Kijk hierbij wel uit dat er niet onnodig veel granen, suiker en zetmeel in zit. Dit is niet goed voor de darmflora.
Kies je een balancer, zijn er een paar dingen waar je rekening mee moet houden. Bij veel vitamines, mineralen en sporenelementen kan het geen kwaad om te overvoeren. Paarden kunnen dit prima afvoeren, bijvoorbeeld in de urine of mest. Uitzonderingen hierop zijn selenium en ijzer. Als je weet dat er veel selenium in je hooi zit of je paard bijvoorbeeld grond- of slootwater drinkt dat ijzer bevat, kies dan een balancer met minder toegevoegde selenium en/of ijzer.
Wil je echt weten wat het beste past bij je paard, laat dan een rantsoenberekening met bijpassend voedingsadvies maken. Dit kan bij een aantal voermerken, maar dan zit je vaak wel gebonden aan dat merk. Er zijn ook onafhankelijke adviseurs, die niet gebonden zijn aan een merk en breder kunnen adviseren.
