Misschien wel het bekendste stamboek van de wereld; het KWPN. In het Engels staat het stamboek bekend als Dutch Warmblood of Royal Warmblood Studbook of the Netherlands. Een serie over dit grote stamboek.
Vroeger, voor de Tweede Wereldoorlog, waren er twee type gebruikspaarden; de Groninger in het noorden en de Gelderlander in het zuiden. De Groninger was, en is, een zwaarder type warmbloedpaard dat gelijk is aan de Alt-Oldenburger en Oost-Fries. De Gelderlander was de meer elegante versie die vaak als koetspaard gebruikt werd. Waar de Groninger vooral zwart, bruin of donkerbruin was, waren de Gelderlanders vaak voskleurig met opvallende, witte aftekeningen. Deze twee registers zijn samen gegaan tot het KWPN. In 1982 is er echter een stamboekvereniging Het Groninger Paard opgericht om de Groninger te bewaren.
Een illustratie uit 1898 van een Gelderlander
Na de Tweede Wereldoorlog werden de paarden in Nederland vervangen door auto's en tractors. Paarden werden een luxe bezit in plaats van noodzaak. In de jaren '50 werd de Frans gefokte L'Invasion en de Holsteiner Normann geimporteerd om verandering aan te brengen binnen het type van het Nederlandse paard. Snel daarna volgde de Holsteiner hengst Amor en de Hannoveraan Eclatant. Het fundament van koetspaarden droeg bij aan een actieve, krachtige voorhand en zacht karakter bij de ontwikkeling van het Nederlandse Warmbloed.
De geregistreerde fokkerij van warmbloedpaarden bestaat sinds 1887. Destijds waren er erg veel regionale verenigingen en was er sprake van een zekere rivaliteit. Wel had men al snel door dat het effectiever is om gemeenschappelijk aan hetzelfde doel te werken. Veel stamboeken fuseerden. In 1970 fuseerden de twee overgebleven stamboekverenigingen; het N.W.P. in het noorden van Nederland en de V.L.N. in de rest van het land. Dit werd het Warmbloed Paardenstamboek in Nederland. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de geregistreerde warmbloedfokkerij kreeg het stamboek in 1988 het predicaat 'koninklijk' dat verleent werd door H.M. Koningin Beatrix.
Tegenwoordig wordt het KWPN onderverdeeld in vier type paarden; het dressuurpaard, het springpaard, het tuigpaard en het Gelderse paard.
De tuigpaardhengst Icellie tijdens de KWPN Stallion Show
Het KWPN is een van de grootste sportpaardenstamboeken ter wereld. Het heeft ongeveer 20.000 leden en er worden zo'n 11.000 veulens per jaar geboren. Het hoofdkantoor zit in Ermelo op het Nederlands Hippisch Centrum.
De WBFSH, de World Breeding Federation for Sport Horses, is een onafhankelijk en internationale overkoepelende organisatie van stamboeken. In deze ranking van 2022 staat het KWPN bij de dressuurpaardenfokkerij op de eerste plaats. Bij de springpaarden zijn ze terug te vinden op de vierde plaats en bij de eventingpaarden op de tweede plaats. De plaatsing wordt gebaseerd op de punten van de top 6 paarden van elk stamboek.
Bij de dressuurhengsten staan er zes KWPN-hengsten in de top tien van de ranking. Op plaats één staat Johnson (Jazz x Flemmingh). De volgende KWPN-hengst zien we op plaats vier, en dat is Totilas (Gribaldi x Glendale), gevolgd door Jazz (Cocktail x Ulster) en Blue Hors Zack (Rousseau x Jazz). De top tien wordt afgesloten door Bordeaux (United x Gribaldi) en Vivaldi (Krack C x Jazz).
Bij de springhengsten zien we de eerste KWPN hengst op de vierde plaats, namelijk Kannan (Voltaire x Nimmerdor). De andere drie hengsten zien we op plaats zeven, acht en negen; Cardento (Capitol I x Lord), Eldorado van de Zeshoek (Clinton x Toulon) en Zirocco Blue VDL (Mr. Blue x Voltaire).
Bij de eventinghengsten staan slechts twee KWPN-hengsten in de top 10. Op plaats vier is dat Jaguar Mail (Hand in Glove x Laudanum) en Kannan (Voltaire x Nimmerdor).
De wereldberoemde hengst Totilas, aan de hand voorgesteld door Matthias Alexander Rath
In de volgende artikelen zullen we de verschillende type van het KWPN verder toelichten.
